YERLİ OYUNCAK İÇİN İLK ADIM
Ağustos 6, 2015
Bakan IŞIK, “Oyuncak sektörü kültürel değerlerimizin bir yansıması ve çocuklarımızın geleceğine yönelik önemli bir başlangıç noktasıdır. Özellikle yabancı kültürlere ait ürünlerin örneği olan savaş, kavga figürleri, çocuklarımız için zararlı mesajlar içermektedir”
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, “Oyun ve oyuncak imalatı sektörünün 2013 yılı faaliyet karlılığı yüzde 9,2’yle imalat sanayi ortalamasının üstünde” dedi.
Işık, Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) tarafından düzenlenen “Oyuncak Çalıştayı”nın açılışında, çalıştayın Türkiye’nin oyun ve oyuncak imalatı sanayisinin gelişimine katkı sağlaması açısından önemli olduğunu dile getirdi.
Oyuncağın çocuk gelişimi açısından önemine değinen Işık, sadece bir eğlence aracı olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, oyuncağın aynı zamanda öğretici bir aktivite olduğunu söyledi.
Çocuk gelişiminin en önemli araçlarından birisi olan oyuncağın, doğru seçilmesi halinde çocukların psikolojik ve kültürel gelişimine, analitik düşünme yetisi kazanmasına, meslek seçimine etkisi olabileceğine işaret eden Işık, “Bu nedenle oyuncak tasarımı çok boyutlu araştırma ve projelendirme isteyen bir faaliyettir” değerlendirmesinde bulundu.
Konuşmasında oyuncağın tarihçesinden de bahseden Fikri Işık, şunları anlattı:
“Oyuncak sektörü çok ciddi istihdam oluşturan ve yerli üretim ile ekonomimize önemli katkılar sağlayabilecek bir sektör olmakla birlikte kültürel değerlerimizin de bir yansıması ve çocuklarımızın geleceğine yönelik önemli bir başlangıç noktasıdır. Özellikle yabancı kültürlere ait ürünlerin örneği olan savaş, kavga figürleri, çocuklarımız için zararlı mesajlar içermektedir.
Bu nedenle, çocuklarımıza aktarmak istediğimiz kültürel değerlerimizi ürettiğimiz oyuncaklarla şekillendirmemiz mümkündür. Böylece hem iç pazarımızı yabancı oyuncak figürlerinden kurtarmış hem de başta Türk dünyasına olmak üzere ihracat pazarımızı genişletmiş oluruz.”
Bakan Işık, okul öncesi yaş grubu için Eskişehir’de tasarlanan ve Türkiye’nin ilk çizgi film projesi olan “Pepee” karakterini anımsatarak, oyuncak sektöründe yerli patent ve faydalı model başvuruları açısından son yıllarda önemli bir farkındalık oluştuğuna dikkati çekti.
“Son 10 yılda ülkemizde oyuncakla ilgili 194 yerli patent ve faydalı model başvurusu yapıldı”
Türkiye’de 2002 yılında oyuncaklarla ilgili sadece 3 patent ve faydalı model başvurusu yapılırken, 2014 yılı içerisinde başvuru sayısının 27’ye yükseldiği bilgisini veren Fikri Işık, “Oyuncak sektöründe son 10 yılda ülkemizde 194 yerli patent ve faydalı model başvurusunun yapıldığını görmekteyiz. Bu alanda yüksek pazar potansiyeli bulunan ülkemiz açısından bu rakamları yeterli değil” dedi.
Sektör hacmi ile ilgili dünya ve Türkiye rakamlarını da paylaşan Işık, dünyada ABD’nin toplam oyuncak ithalatının yüzde 39’unu, Çin’in ise ihracatın yüzde 62’sini gerçekleştirdiğini aktardı.
Işık, Çin’in bugün dünyaya 39 milyar dolarlık oyuncak ihracatı yapan bir ülke konumunda olduğuna vurgu yaparak, Bakanlığın Girişimci Bilgi Sistemi (GBS) 2013 yılı verilerine göre, oyun ve oyuncak imalatı sektörünün yaklaşık 426 milyon liralık bir ticaret hacmine sahip olduğunu söyledi.
Oyun ve oyuncak imalatı sektörünün 2013 yılı faaliyet karlılığının yüzde 9,2 oran ile imalat sanayi ortalamasının üstünde olduğuna, bu karlılık değerinin, sektörün Türkiye’de katma değer üretmesi açısından potansiyelini ortaya koyduğuna dikkati çeken Işık, konuşmasına şöyle devam etti:
“Yine GBS verilerine göre 200 girişimin faaliyet gösterdiği sektörde yaklaşık 3 bine yakın istihdamın oluştuğunu görüyoruz. Bu nedenle ülkemizde bu sektörde yeni yatırımların yapılarak yeni üretim ve pazar stratejilerinin oluşturulması gerekiyor.Nüfusumuzun yaklaşık yüzde 24,2’sini,yani 19 milyonunu, 0-14 yaş arası çocuklar oluşturmaktadır. Bu oran İtalya’da yüzde 14, Fransa’da yüzde 18,5, Almanya’da yüzde 14,7, İngiltere’de ise yüzde 18’dir.
Oyuncak pazarı Türkiye’de çok hızlı büyüyen ve gelişen bir pazardır. Diğer sektörlerle karşılaştırıldığında 3-5 kat daha hızlı büyüyen bebek-çocuk pazarı Türkiye ekonomisi içerisindeki payını her geçen gün artırmaktadır. 5 yıl öncesine kadar çocuk başına 20-25 dolarlık oyuncak harcaması yapılırken, bu rakam son 5 yılda büyük miktarda artış göstermiştir. Önümüzdeki 5 yıllık dönemde bu rakamın iki katına çıkması beklenmektedir.”
Türkiye’deki 19 milyon çocuk nüfusunun her geçen yıl artmasıyla birlikte, oyuncak pazarı hacminin 1 milyar doları geçmesinin beklendiğini belirten Işık, rakamların Türk oyuncak sektörünün büyük oranda ithalata dayandığının göstergesi olduğunu da dile getirdi.
“Bir firmanın tasarım ofisi kurması ya da profesyonel bir tasarım ofisiyle çalışması halinde bunu vergiden düşeceğiz”
Yerli üreticilerin yatırım yaparak üretimlerini sürdürmeye çalıştıklarını ve güçlü ithalatçı firmalarla rekabet etmeye gayret gösterdiklerini belirten Işık, böylece bir yandan istihdam kaybı yaşanırken, bir yandan da oyuncak ithalatına harcanan dövizin bu alanda cari açığı artırdığına dikkati çekti.
Bakan Işık, bu kadar yüksek rakamlara ulaşmış ithalatın, yerli sanayinin önemli ölçüde kan kaybetmesine, birçok markanın kaybolmasına neden olduğuna vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Buna rağmen yerli üretim yapan hatta ürettiği oyuncakları Avrupa ve ABD’ye ihraç eden firmalarımız mevcut. Oyuncak sektöründe ham madde ve ara malı açısından önemli bir yere sahip Türk plastik sektörü 160’ı aşkın ülkeye ihracat gerçekleştirmektedir. Sektörün 2014 yılındaki ihracatı 6 milyar dolara ulaşmıştır. Otomotiv, ambalaj gibi sektörler aracılığıyla yapılan dolaylı ihracatla bu rakam 12 milyar dolara ulaşmaktadır.
Türk plastik sektörünün toplam ihracatı içinde, oyuncak sektörü ihracatının binde 1-2 gibi çok düşük seviyelerde kaldığı görülmektedir. Bu küçük paya rağmen oyuncak üretimi, içerdiği yüksek katma değer ile plastik sanayinin geliştirilmesi ve desteklenmesi hususunda büyük önem taşımaktadır. Zira oyuncak üretiminde işçilik, ara malı, ambalaj önemli bir paya sahiptir. Plastik sektörü içerisinde hâlihazırda çok küçük bir pay almasına rağmen, oyuncak endüstrisi, gerek iç piyasada gerekse ihracat açısından önemli bir potansiyele sahiptir.”
Bakan Fikri Işık, daha önce sektörle yaptıkları toplantıları anımsatarak, 7 Aralık tarihinde gerçekleştirdikleri “Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sektör Buluşması”na işaret etti.
Bu toplantıda sektör sorunlarının ele alındığını dile getiren Işık, ele alınan plastik oyuncaklar konusunda sonraki süreçte yapılan çalışmaları aktardı.
“Toplantı sonunda Türkiye’de oyuncak sektörü ile ilgili bir çalışma yapılmasını sektörden talep etmiş ve oyuncak Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulmasına Bakanlık olarak destek vereceğimizi belirtmiştik” diyen Işık, yeni Sanayi Strateji Belgesi’nde yer alan “Oyuncak İhtisas OSB’si Kurulacaktır” eyleminin 2015-2016 döneminde gerçekleştirileceğini, bu kapsamda Erzurum’un bu OSB kurulumuna talip olduğunu açıkladı.
Kararın daha sonra verileceğini belirten Işık, “Bunun yanı sıra tasarım konusunda da çeşitli çalışmalarımız var. Tasarım ve kalıp oyuncakta olmazsa olmaz. Artık tasarım ofislerini de Ar-Ge merkezleri gibi destekleyeceğiz. Eğer TBMM kabul ederse bir firmanın tasarım ofisi kurması ya da profesyonel bir tasarım ofisiyle çalışması halinde bunu vergiden düşeceğiz” diye konuştu.